بلافاصله بعد از حمام موی خود را با حوله به آرامی فشار دهید تا هرگونه آب اضافی از روی آن خشک شود. به هیچ وجه نیاز نیست حوله را به صورت ناگهانی و یا با حرکات تند و خشن روی سرتان بمالید. خشک کردن مو با حوله کاری زمان بر و آرام است که برای مراقبت از موها بهتر است که با حوصله انجام شود.

یکی دیگر از راه های خشک کردن مو، استفاده از کرم های ضد حرارت به مو است. این کرم ها جلوی خشکی ناگهانی و ضعیف شدن ریشه مو را می گیرد. لازم است تا این کرم را زمانی که موها تر هستند روی موی خود بزنید. مثل کرم فیتوکراتین اکستریم یا اسپری فیتو، سپس با  خشک کنید.

اگر موهایتان خیلی خیس باشند کار خشک کردن آن ها زمان بیشتری می برد. اگر سشوار کشیدن مو طولانی شود آسیب بیشتری به موهای شما وارد خواهد شد. سعی کنید در ابتدا قبل از سشوار کشیدن بیشتر آب موهای خود را بگیرید اما این کار را آرام انجام دهید. اگر حوله شما زیاد خشن و زبر باشد می تواند باعث موخوره شود. برای موهای آسیب دیده یا حتی سالم شما الیاف سازنده حوله می تواند زیادی خشن باشد.

راهی عالی برای اطمینان از سریع تمام شدن خشک کردن مو این است که موهای خود را دسته بندی کنید. دسته بندی موها به دو منظور خوب است:خشک کردن مو و حالت دادن به آن.

اگر دسته های موهای شما بزرگ باشند و سشوار نتواند حرارت خود را به همه موها برساند در نهایت تنها موهایی وز کرده خواهید داشت که هنوز زیاد خوب خشک نشده اند. همچنین آسیب به موها را نیز در نظر بگیرید. باید مطمئن شوید دسته های انتخابی شما به اندازه کافی کوچک هستند تا بتوان سریع آن ها را خشک کرد و آسیبی به موها نرساند.علاوه بر نحوه صحیح سشوار که در وز نشدن مو موثر است عوامل دیگری هم وجود دارد که مانع وز شدن مو می وشند که عبارتند از :

از نرم​کننده ها استفاده کنید
برای اینکه از وز موها کم کنید، بعد از اینکه موهای خود را  زدید، کمی نرم​کننده کف دست خود بریزید و آن را به نوک موهای خود بزنید تا موهایتان نرم شود.

از مواد صاف​کننده پرهیز کنید
​ موادی که برای صاف​کردن موها استفاده می​شوند، باعث شکننده شدن موها می​شوند و به موها آسیب می رسانند پس هیچ​گاه از این مواد استفاده نکنید.

فقط ریشه موها را خشک کنید
برای اینکه از وزشدن موها جلوگیری کنید، فقط ریشه موها را با حرارت سشوار خشک کنید، این کار باعث می شود تا ساقه و نوک​ موها زیاد خشک نشود و همانطور مرطوب باقی بماند.

حالت دادن موهای وز بدون نیاز به سشوار
اگر موهای وز دارید سشوار کشیدن نه تنها دردی را از شما دوا نخواهد کرد بلکه به وز شدن بیشتر موها منجر خواهد شد.

برای اینکه از وز موها کم کنید، بعد از اینکه موهای خود را شامپو زدید، کمی نرم​کننده کف دست خود بریزید و آن را به نوک موهای خود بزنید تا موهایتان نرم شود.
کارشناسان توصیه می کنند برای حل مشکل وز شدن موها بهتر است از شامپوهای حاوی نرم کننده استفاده شود یعنی شامپوهایی که هم خاصیت پاک کنندگی دارند و هم خاصیت مرطوب کنندگی و نرم کنندگی تا مانع از خشک شدن ساقه مو گردد. هفته ای یک بار از یک ی قوی که برای موهای وز مناسب است استفاده کنید و آن را پانزده دقیقه روی موها نگه داشته سپس با شامپو بشویید. پس از شستن مو از یک سرم کریستال مغذی روی ساقه موها استفاده کنید و اجازه دهید موها خشک شوند. در این مرحله می توانید به موها حالت فر بدهید و ان را با گیره یا سنجاق محکم کنید و وقتی که 90 درصد رطوبت مو خشک شدن آن را باز کنید و شاهد موهای حالت دار، نرم و درخشان خود باشید.

شما همیشه به محصولات مربوط به مو نیاز دارید
نمی خواهیم این را به شما بگوییم، اما خشک شدن موها بطور طبیعی و داشتن موهایی جذاب و زیبا در معنای واقعی کلمه، به معنای خشک شدن تنها نیست. استفاده از محصولات مراقبت از مو که به طور خاص برای نوع موی شما ساخته شده اند، بیشترین سهم را در زیبایی موی شما دارند. مطمئنا استفاده از این محصولات، نیازمند کار و زحمت بیشتریست، اما استفاده از این محصولات بسیار راحت تر از این است که بخواهید از سشوار، وسایل صاف کردن و یا  استفاده کنید.

آرایشگر افراد معروف، جیمز کرنول می گوید:«تعداد بسیار اندکی از موها هستند که وقتی بدون استفاده از محصولات مربوط به مو به طور طبیعی خشک می شوند، فوق العاده بنظر می رسند. دستیابی به موهایی که بصورت طبیعی خشک شده و زیبا بنظر می رسند، کمی زمانبر است و نیاز به تلاش دارند. محصولات مراقبت از مو، دوست شما هستند.»

بلافاصله بعد از حمام موی خود را با حوله به آرامی فشار دهید تا هرگونه آب اضافی از روی آن خشک شود. به هیچ وجه نیاز نیست حوله را به صورت ناگهانی و یا با حرکات تند و خشن روی سرتان بمالید. خشک کردن مو با حوله کاری زمان بر و آرام است که برای مراقبت از موها بهتر است که با حوصله انجام شود.

یکی دیگر از راه های خشک کردن مو، استفاده از کرم های ضد حرارت به مو است. این کرم ها جلوی خشکی ناگهانی و ضعیف شدن ریشه مو را می گیرد. لازم است تا این کرم را زمانی که موها تر هستند روی موی خود بزنید. مثل کرم فیتوکراتین اکستریم یا اسپری فیتو، سپس با  خشک کنید.

اگر موهایتان خیلی خیس باشند کار خشک کردن آن ها زمان بیشتری می برد. اگر سشوار کشیدن مو طولانی شود آسیب بیشتری به موهای شما وارد خواهد شد. سعی کنید در ابتدا قبل از سشوار کشیدن بیشتر آب موهای خود را بگیرید اما این کار را آرام انجام دهید. اگر حوله شما زیاد خشن و زبر باشد می تواند باعث موخوره شود. برای موهای آسیب دیده یا حتی سالم شما الیاف سازنده حوله می تواند زیادی خشن باشد.

راهی عالی برای اطمینان از سریع تمام شدن خشک کردن مو این است که موهای خود را دسته بندی کنید. دسته بندی موها به دو منظور خوب است:خشک کردن مو و حالت دادن به آن.

اگر دسته های موهای شما بزرگ باشند و سشوار نتواند حرارت خود را به همه موها برساند در نهایت تنها موهایی وز کرده خواهید داشت که هنوز زیاد خوب خشک نشده اند. همچنین آسیب به موها را نیز در نظر بگیرید. باید مطمئن شوید دسته های انتخابی شما به اندازه کافی کوچک هستند تا بتوان سریع آن ها را خشک کرد و آسیبی به موها نرساند.علاوه بر نحوه صحیح سشوار که در وز نشدن مو موثر است عوامل دیگری هم وجود دارد که مانع وز شدن مو می وشند که عبارتند از :

از نرم​کننده ها استفاده کنید
برای اینکه از وز موها کم کنید، بعد از اینکه موهای خود را  زدید، کمی نرم​کننده کف دست خود بریزید و آن را به نوک موهای خود بزنید تا موهایتان نرم شود.

از مواد صاف​کننده پرهیز کنید
​ موادی که برای صاف​کردن موها استفاده می​شوند، باعث شکننده شدن موها می​شوند و به موها آسیب می رسانند پس هیچ​گاه از این مواد استفاده نکنید.

فقط ریشه موها را خشک کنید
برای اینکه از وزشدن موها جلوگیری کنید، فقط ریشه موها را با حرارت سشوار خشک کنید، این کار باعث می شود تا ساقه و نوک​ موها زیاد خشک نشود و همانطور مرطوب باقی بماند.

حالت دادن موهای وز بدون نیاز به سشوار
اگر موهای وز دارید سشوار کشیدن نه تنها دردی را از شما دوا نخواهد کرد بلکه به وز شدن بیشتر موها منجر خواهد شد.

برای اینکه از وز موها کم کنید، بعد از اینکه موهای خود را شامپو زدید، کمی نرم​کننده کف دست خود بریزید و آن را به نوک موهای خود بزنید تا موهایتان نرم شود.
کارشناسان توصیه می کنند برای حل مشکل وز شدن موها بهتر است از شامپوهای حاوی نرم کننده استفاده شود یعنی شامپوهایی که هم خاصیت پاک کنندگی دارند و هم خاصیت مرطوب کنندگی و نرم کنندگی تا مانع از خشک شدن ساقه مو گردد. هفته ای یک بار از یک ی قوی که برای موهای وز مناسب است استفاده کنید و آن را پانزده دقیقه روی موها نگه داشته سپس با شامپو بشویید. پس از شستن مو از یک سرم کریستال مغذی روی ساقه موها استفاده کنید و اجازه دهید موها خشک شوند. در این مرحله می توانید به موها حالت فر بدهید و ان را با گیره یا سنجاق محکم کنید و وقتی که 90 درصد رطوبت مو خشک شدن آن را باز کنید و شاهد موهای حالت دار، نرم و درخشان خود باشید.

شما همیشه به محصولات مربوط به مو نیاز دارید
نمی خواهیم این را به شما بگوییم، اما خشک شدن موها بطور طبیعی و داشتن موهایی جذاب و زیبا در معنای واقعی کلمه، به معنای خشک شدن تنها نیست. استفاده از محصولات مراقبت از مو که به طور خاص برای نوع موی شما ساخته شده اند، بیشترین سهم را در زیبایی موی شما دارند. مطمئنا استفاده از این محصولات، نیازمند کار و زحمت بیشتریست، اما استفاده از این محصولات بسیار راحت تر از این است که بخواهید از سشوار، وسایل صاف کردن و یا  استفاده کنید.

آرایشگر افراد معروف، جیمز کرنول می گوید:«تعداد بسیار اندکی از موها هستند که وقتی بدون استفاده از محصولات مربوط به مو به طور طبیعی خشک می شوند، فوق العاده بنظر می رسند. دستیابی به موهایی که بصورت طبیعی خشک شده و زیبا بنظر می رسند، کمی زمانبر است و نیاز به تلاش دارند. محصولات مراقبت از مو، دوست شما هستند.»

تغذیه و ورزش متعادل می‌تواند راه خوبی برای تقویت اسپرم و توانایی باروری باشد. بهترین ورزش‌ها برای افزایش سلامت و تقویت اسپرم، ورزش‌های هوازی سبک مثل پیاده‌روی، شنا و دوچرخه سواری است.

(image)

تغذیه و ورزش متعادل می‌تواند راه خوبی برای تقویت اسپرم و توانایی باروری باشد. بهترین ورزش‌ها برای افزایش سلامت و تقویت اسپرم، ورزش‌های هوازی سبک مثل پیاده‌روی، شنا و دوچرخه سواری است.

ماهنامه پیشه و تجارت – معصومه ستوده:

عقربه های ساعت بر روی عدد هفت ایستاده بود اما جمعیت روبروی بخش نشان از آن داشت که روز، خیلی زودتر از ساعت هفت در این بخش شروع شده است. جمعیتی نگران که بیماران خود را همراهی می کردند. هر لحظه در باز می شد و منشی بخش یک نام را صدا می زد. همراه خانم … لطفا دارو را تهیه کنید یا نمونه را تحویل آزمایشگاه بدهید. استرس را به خوبی می شد در چهره همراهان دید. هر چند در این میان، همراهان بسیاری بودند که ترجیح داده بودند تا سرنوشت خود را دست خدا سپرده و در بخش لابی زیبای بیمارستان اندکی استراحت کنند.

پرده دوم IVF

زمانی که پزشک نسخه را تحویل بیمار داد به او توصیه کرد که حتما بین ساعت شش تا هفت عصر باید آمپول گونال اف را بزند و این چهار آمپول هر روز باید سر ساعت معین تزریق شود. ساعت یک بعدازظهر را نشان می داد. انتظار دو ساعته برای ویزیت شدن، آن قدر خسته اش کرده بود که ترجیح می داد تا به خانه برود و استراحت کند؛ اما استرس زدن آمپول درست پنج ساعت دیگر، ش را چند برابر کرد.

تنها راهنمایی که از دستیار پزشک خواست، این بود که برای تهیه دارو باید به کدام داروخانه برود. در کمتر از نیم ساعت خود را به روبروی بیمارستان دی رساند. نسخه اش را تحویل مسئول داروخانه داد. مسئول فنی بیمارستان گفت که تنها یک قلم را می تواند با بیمه پرداخت کند و بقیه را باید آزاد بخرد. زن جوان که خستگی امانش را بریده بود با اعتماد به نفس گفت: «خوب اشکالی ندارد، آزاد حساب کنید.»

همان زمان مسئول داروخانه پاسخ داد: «چهار آمپول گونال اف شما می شود 1,600,000 تومان.» زن جوان با تعجب پرسید: «مگر هر آمپول با قیمت آزاد چقدر است؟ مسئول داروخانه پاسخ داد: 393 هزار تومان، اگر می خواهید با بیمه حساب شود باید خودتان برای گرفتن تاییدیه به مراکز تایید نسخه بروید.» همان زمان زن جوان ماشین دربست گرفت و خود را به ساختمان روبروی داروخانه سیزده آبان رساند. شماره را گرفت و روبروی کارشناس بیمه ایستاد تا نسخه اش را تایید کند. همان زمان کارشناس بیمه گفت: «لطفا پرونده پزشکی تان را بدهید.» زن جوان گفت: «همراهم نیست.»

کارشناس پاسخ داد: «خوب فردا اول وقت بیاورید. از ساعت 8 شروع به کار می کنیم.» همان زمان زن گفت: «الان من باید چه کار کنم؟ امروز حتما باید آمپول را تزریق کنم.» کارشناس بلافاصله گفت: «خوب یک آمپول را آزاد تهیه کنید تا نسخه شما کنده نشود و بعد فردا با مدارک پزشکی به اینجا بیایید تا تاییدیه بدهم و در نهایت نسخه جدید را به داروخانه بدهید تا داروها را با قیمت دولتی برای تان حساب کند.» زن جوان چاره ای نداشت. همان زمان به داروخانه رفت و یک عدد آمپول گونال اف 450 را با قیمت 393 هزار تومان خرید.

پرده سوم IVF

ساعت هشت صبح روز پنج شنبه است. زن جوان بر این تصور بود که الان اولین نفر یا دومین نفری است که به مرکز تایید نسخه مراجعه کرده است. جمعیت صف کشیده روبروی ساختمان نشان می داد که مردم از ساعت هفت صبح آنجا نوبت گرفتند. یکی از آقایان اسامی را روی برگه نوشته و به محض باز شدن در همه بالا رفتند. همان زمان مرد جوان اسامی را خوانده و هم زمان نوبت را از دستگاه گرفته و به همان فرد می داد. زن جوان نگاهی به شماره اش انداخت که 112 بود. با این حال بسیاری از مراجعان پرونده داشته و مانند افراد تازه وارد کارشان زیاد طول نمی کشید.

زمانی که نوبت زن جوان شد، کارشناس بیمه گفت: «شما نازایی ثانویه دارید (یعنی صاحب یک فرزند هستید). بیمه به شما تعلق نمی گیرد.» بیان همین جمله کافی بود تا همکارش واکنش نشان داده و بگوید: «دیروز بخشنامه آمده است. نازایی ثانویه هم مشمول خدمات بیمه می شود.» کارشناس بعد از رؤیت بخشنامه و تمام مدارک پزشکی زن جوان، برگه دفترچه وی را پاره کرد و بعد از ماشین کردن به او تحویل داد.

پرده چهارم IVF

زن جوان به محض دریافت دفترچه، خود را به داروخانه رساند و برگه را تحویل بخش پذیرش داد. بعد از کلی معطلی برای دریافت تاییدیه اینترنتی دارو، مسئول داروخانه به او سه عدد گونال اف داد و همان زمان با ماشین حساب مشغول محاسبه شد و به زن جوان گفت: «شما دیروز 393 هزار تومان به ما پرداخت کردید. با توجه به اینکه هزینه چهار عدد گونال اف 472 هزار تومان است پس باید حدود 80 هزار تومان دیگر بدهید.» زن جوان بلافاصله کارت کشید و داروها را به همراه کلی یخ تحویل گرفت.

پرده پنجم IVF

«فردای روزی که آخرین گونال اف را تزریق کرد بار دیگر نزد دکتر رفت و بعد از سونوگرافی و دادن ویزیت پزشک که برای هر بار مراجعه نزدیک به 70 هزار تومان می شد، مجبور شد تا بار دیگر به مرکز تایید دارو برود. هر چند پیش از رفتن به مرکز تایید دارو ناچار شد تا بار دیگر آمپول ستروتاید را با قیمت آزاد 80 هزار تومان خریداری کند تا قبل از ظهر تزریق شده و مانع آزاد شدن تخمک شود. زمانی که به مرکز تایید دارو رفت و توانست تاییدیه دارو را دریافت کند بار دیگر به داروخانه رفت و داروهایش را تحویل گرفت و 393 هزار تومان کارت کشید.»

پرده ششم IVF

امروز موعد پانکچر است. همسر زن جوان بعد از کلی فرم پر کردن، برگه پذیرش را از منشی بخش تحویل گرفت و به صندوقدار تحویل داد و همان زمان پیامک کسر سه میلیون تومان را دریافت کرد. خانمش وارد بخش IVF شده بود و او چاره ای جز انتظار نداشت. بعد از گذشت دو ساعت، همسرش از بخش بیرون آمد و همان زمان ناچار شد تا بار دیگر یک نسخه 120 هزار تومانی را به صورت آزاد تهیه کند؛ چون دیگر فرصتی برای تایید دارو نبود.

پرده هفتم IVF

امروز موعد انتقال است. پزشک ترجیح داده که جنین به صورت FRESH انتقال داده شود. به همین دلیل خبری از فریز کردن جنین و هزینه 600 هزار تومانی برای فریز کردن نیست. با این حال استرس زیادی وجود زوج جوان را در بر گرفته است. اگر نتیجه آزمایش منفی شود، بار دیگر باید سیکل ای وی اف انجام شود. مرد جوان با این که استرس زیادی داشت سعی کرد آرامش خود را حفظ کرده و هزینه 500 هزار تومانی انتقال را پرداخت کرد.

در داخل بخش، انتقال جنین که فرایند بسیار ساده اما خیلی حساس است، انجام شد. جنین شناس دو جنین را به پزشک داد و هم زمان به زن جوان گفت: «مبارک است.» پزشک بعد از انتقال جنین به داخل بدن زن گفت: «به سلامتی انجام شد. فقط به خدا توکل کنید. همه ما وسیله ایم.» بعد از قرار دادن جنین ها در داخل بدن زن جوان، برق ها را روشن کردند. خاموش کردن برق ها به یک امر متداول در بخش IVF تبدیل شده است. هر زمانی که موعد آوردن جنین به اتاق عمل است، کلیه برق ها خاموش می شود تا مبادا به جنین آسیب و شوکی وارد شد.

پرده هشتم IVF

زن جوان با وجود آنکه در شرایط خاص بعد از انتقال جنین قرار داشت اما لازم بود تا برای دریافت بخشی از هزینه IVF خودش به بیمه تکمیلی مراجعه کند. مدارک بیمارستانی یکی از معتبرترین مراکز ناباروری و هزینه سه میلیون و پانصد هزار تومانی را به کارمند بیمه تکمیلی تحویل داد تا بتواند یک میلیون و پانصد هزار تومان ناقابل را دریافت کند.»

پرده نهم IVF

امروز موعد آزمایش بتا است. 16 روز از انتقال گذشته است. زن و مرد جوان در آستانه سکته قلبی هستند. زمانی که از زن خون گرفته می شود وی تمام سختی های این دوره پر را بار دیگر مرور می کند. مسئول آزمایشگاه به او می گوید: «برای گرفتن جواب باید ساعت 5 عصر مراجعه کنید.» زن جوان طاقت نمی آورد و ساعت 4 تماس می گیرد اما شنیدن یک کلمه منفی کاخ آرزوهای او را نابود می کند. دو روز دیگر یعنی روز هجدهم بعد از انتقال، بار دیگر آزمایش دارد اما واقعا انگیزه ای برای پرداخت 325 هزار تومان هزینه مجدد را ندارد و ترجیح می دهد که بی خیال آزمایش شود.

پرده دهم IVF

با وجود ناامیدی و توصیه همسرش، زن جوان بار دیگر به پزشک مراجعه می کند. این بار پزشک به او توصیه می کند که دو سه ماه به خود فرصت بدهد و بار دیگر در سیکل آی وی اف قوی تری قرار بگیرد اما تحمل تکرار این همه دردسر را ندارد کما اینکه همسرش هم تمایلی به تحمل هزینه مجدد ندارد. مهم تر اینکه احتمال موفقیت IVF تنها 50-40 درصد است.

پرده یازدهم IVF

زوج ناامید در حال خوردن شام بودند که با خبر اعطای یارانه دولتی به زوج های نابارور از تلویزیون و پوشش 85 درصدی هزینه آن از سوی دولت، غذا خوردن خود را متوقف کردند. معاون درمان وزارت بهداشت تاکید داشت که بعد از ابلاغ این بخشنامه، یارانه یک میلیون و هفتصد هزار تومانی به تمام مراکز دولتی و خصوصی تعلق می گیرد.

از فردای آن روز، پیام های تلگرامی مبنی بر اینکه خدمات رایگان به خانم های نازا در بیمارستان های دولتی داده می شود، مرتب دست به دست شد. (البته بعدا این خبر تکذیب شد چون بیمار لازم بود تا بخشی از هزینه را خود پرداخت کند) اما این نگرانی همچنان در وجود زوج جوان لانه کرده بود که آیا امکان جواب گرفتن از سیکل IVF در بیمارستان دولتی وجود دارد یا خیر؟ سوال مهم تر این که چه زمانی مراکز معتبر خصوصی با کسر این یارانه، خدماتی را به بیماران ارائه خواهند کرد.

پرده دوازدهم IVF

درست زمانی که سخن آقاجانی معاون درمان وزارت بهداشت به پایان رسید، این سوال در ذهن بسیاری از زوج های نابارور نقش بست که این یارانه واقعا می تواند بخشی از هزینه زوج نابارور را تامین کند؟ کما اینکه این فرایند با هزینه دارو نزدیک به 5 میلیون تومان می شود.

سوال مهم این که چند بار در سال می توان از این یارانه استفاده کرد؟ به هر حال برخی از زوج های نابارور لازم است تا چند بار عمل IVF را تکرار کنند اما بیمه تکمیلی تنها یک بار در سال این هزینه را به صورت حداقلی تحت پوشش قرار می دهد.

پرده آخر IVF

سخنان آقاجانی یک نکته مبهم داشت؛ زیرا تکلیف زوج هایی که ناچار به استفاده از اهدایی، جنین اهدایی، اهدایی و رحم جایگزین هستند را روشن نکرده بود. به هر حال تعدادی از زوج های نابارور ناچار می شوند تا هزینه دو تا بیست میلیون تومانی را برای فرایند اهدا و رحم جایگزین تقبل کنند که این رقم با توجه به توافق صورت گرفته، متغیر می شود.

موارد بسیار نادری مشاهده می شود که برخی از زوج های نابارور که جنین خود را فریز کرده اند و جواب IVF آنها مثبت بوده است، در یک اقدام خیرخواهانه، جنین فریز شده خود را به زوج های نابارور اهدا می کنند. در غیر این صورت زوج نابارور ناچار خواهد شد که در فرایند اهدای تخمک و … قرار بگیرد که در شرایط کنونی، بازار دلالی آن بسیار داغ است. در این شرایط بهتر است که زوج ها این مسیر را از طریق مراکز ناباروری دنبال کنند تا کمتر به دام دلالان این عرصه بیفتند.

کاهش یک میلیون و هشتصد هزار تومانی درمان ناباروری

مدیر مجموعه دارویی درمانی هلال احمر، رویکرد دولت در دادن یارانه به زوج نابارور را بررسی کردحمید چوبینه، مدیر مجموعه دارویی درمانی هلال احمر ایران، رویکرد دولت در دادن یارانه به زوج نابارور را بررسی کرد.

در حال حاضر وزارت بهداشت بخشنامه ای صادر کرده است که بنا بر این بخشنامه، دولت برای درمان زوج های نابارور، یارانه دولتی خواهد داد. در صورت اجرایی شدن این موضوع، چقدر به زوج های نابارور کمک خواهد شد؟

– در صورت اجرایی شدن این بخشنامه، یک میلیون و هفتصد هزار تومان تا یک میلیون و هشتصد هزار تومان به زوج های نابارور یارانه داده خواهد شد. مابقی هزینه درمان که در مراکز دولتی بسیار ناچیز خواهد بود، توسط بیمار پرداخت خواهد شد.

آیا مرکز دارویی درمانی هلال احمر ایران هم مشمول این بخشنامه خواهد شد یا اینکه این بخشنامه تنها شامل حال مراکز دولتی خواهد شد؟

– قرارداد این بخشنامه برای مراکز مختلف فرستاده شده است. حتی در جلسه ای که سه هفته پیش با معاون محترم درمان وزارت بهداشت، آقای دکتر آقاجانی داشتیم، این موضوع مورد تاکید قرار گرفت که قرار است اصلاحاتی در قراردادهای مورد نظر اعمال شود و در نهایت، برای مراکز خصوصی و نیمه خصوصی ارسال شود. به همین دلیل ما منتظر هستیم تا قرارداد اصلاح شده برای ما فرستاده شود.

با اجرای این قراردادها در مرکز ناباروری رویش – زیرمجموعه مرکز دارویی درمانی هلال احمر ایران – هم بیماران می توانند از این خدمات استفاده کنند؟

– بله. در مرکز رویش، رویان و سایر مراکز مورد وثوق بیماران، این امکان فراهم خواهد شد تا بیماران بتوانند از این خدمات استفاده کنند.

اشاره شما بیشتر به مراکز نیمه خصوصی بود که قرار است این خدمات را به بیماران ارائه دهند. با توجه به اینکه تعداد زیادی از بیماران ترجیح می دهند برای درمان به مراکز خصوصی مراجعه کنند، در این مراکز هم امکان برخورداری بیماران از این یارانه وجود دارد؟

– بله، قرار است تا بیمارستان های خصوصی هم مشمول این طرح شوند تا ضریب انتخاب بیماران افزایش یابد. به هر حال بسیاری از بیماران ترجیح می دهند که به مراکز خصوصی مراجعه کنند تا بتوانند خدمات با کیفیت تری دریافت کنند. با اجرای این بخشنامه، این بیماران ضمن دریافت خدمات با کیفیت تر، قادر به بهره مندی از سوبسید دولتی بوده و در نهایت، خودشان ما به التفاوت را پرداخت خواهند کرد که با اجرای این بخشنامه رقم سنگینی نخواهد بود.

هزینه ای که شما برای عمل آی وی اف در نظر می گیرید در حال حاضر در مرکز رویش چقدر است؟

– عمل آی وی اف در حال حاضر در مرکز رویش حدود دو میلیون و هفتصد هزار تا دو میلیون و هشتصد هزار تومان است. بیماران با هزینه ای به مراتب کمتر از بخش خصوصی، قادر خواهند بود تا از بهترین خدمات که از کیفیت بالایی برخوردار خواهند بود بهره مند شوند. هدف ما برای ارائه این خدمات با این قیمت، این است که از بیماران حمایت کافی انجام شود.

قیمتی که شما ارائه کردید، شامل هر سه مرحله یعنی پانکچر، فریز و انتقال است؟

– نه، یک عمل پانکچر و انتقال را در بر گرفته و اگر قرار به فریز باشد، قیمت آن متفاوت خواهد شد که البته هزینه زیادی بابت فریز جنین از بیمار گرفته نمی شود.

اگر قرار شود که شما به عنوان مدیریت مجموعه بخواهید که به عملکرد مرکز رویش نمره بدهید، چه نمره ای را از یک تا بیست به این مجموعه خواهید داد؟

– نیازی به دادن نمره نیست. من می توانم آماری از عملکرد مرکز بدهم؛ به هر حال این نکته را مد نظر قرار بدهید که کاری که در مرکز رویش در حال انجام است، مرتب در حال بررسی و پایش است. حتی زمانی که نمایندگان وزارت بهداشت برای بازدید آمده بودند و من در مجموعه حضور نداشتم، به اطلاعات رایانه من دسترسی پیدا کردند. در شرایط موجود بین 25 تا 40 درصد میزان موفقیت یک دوره پانکچر ما است که منجر به بارداری شود.

شما این نکته را مد نظر قرار بدهید که میزان فرزند آوری کمی کمتر می شود که به حدود 33 درصد در بین زوج های نابارور می رسد. اگر ما میزان جنین فریز شده را هم در نظر بگیریم که در مراحل بعد انتقال داده شده و در نهایت منجر به بارداری می شود، این میزان بیشتر هم خواهد شد و گاهی میزان موفقیت به 70-60 درصد هم خواهد رسید. مثلا بیماری که یک بار پانکچر انجام داده اما جنین فریز شده دارد. این نکته را هم مد نظر قرار دهید که مرکز رویش یک مرکز هلال احمری است که اغلب، بیمارانی با مشکلات حاد و سخت به این مرکز مراجعه می کنند که از سایر مراکز نتیجه نگرفته اند.

در این مرکز، از جنین اهدایی، تخمک اهدایی و اسپرم اهدایی هم استفاده می شود؛ در صورت استفاده، هزینه آن چقدر است؟

– در مورد بحث اهدا باید به جوانب مختلف آن توجه کرد. به هر حال وظیفه ایجاب می کند که برای افرادی که دچار مشکل هستند، شرایطی فراهم شود تا بچه دار شوند؛ کما اینکه برخی از خانم ها، تخمک خوبی هم دارند و این امکان وجود دارد که IVF شده و جنین در رحم فرد دیگری جایگزین شود که عنوانی همچون رحم جایگزین و اجاره ای دارد. هزینه این فرایند توافقی است و نمی توان رقم دقیقی را ارائه کرد.

در بحث اهدای تخمک و اسپرم باید به مباحث شرعی و حقوقی توجه کرد که باید مجوز این کار را از دادگاه دریافت کرد. بحث دیگر اخلاق پزشکی است که کمیته اخلاق پزشکی ما در رویان مستقر است که باید مجوز را از آن کمیته دریافت کرد. برای دریافت تخمک منعی وجود ندارد و اکثر مراجع تقلید با اهدای تخمک و جنین مشکلی ندارند اما برای اهدای اسپرم محدودیت هایی از سوی مراجع وجود دارد که البته در مرکز رویش این کار انجام نمی شود.

این نکته را باید مد نظر قرار داد که برخی از دهنده ها باید دقت کافی را مبذول کنند چون مولفه انگیزه مالی در بسیاری از موارد شدت می یابد. به هر حال امکان دارد که عده ای در قالب دلالی وارد شوند اما این کار باید تحت نظر پزشک باشد و در مورد یک فرد زیاد تکرار نشود. مهم تر این که مراکز برای اهدا باید از وزارت بهداشت مجوز دریافت کنند.

موعد ارسال قراردادهای اصلاح شده برای مراکز ناباروری در نهایت اجرای آن و برخورداری زوج های نابارور از سوبسید دولتی به نظرتان از چه زمانی خواهد بود؟

– هر زمانی که این اصلاحیه برای مراکز ارسال شود، در اسرع وقت این قرارداد امضا خواهد شد تا مردم بتوانند از خدمات بیشتری برخوردار شوند.

یک سوال بسیار مهم این است که آیا برای برخورداری از یارانه دولتی در مراکز نیمه خصوصی و خصوصی آیا محدودیتی وجود دارد؟ به هر حال بسیاری از زوج های ناباور ناچار خواهند شد تا چندین بار عمل آی وی اف را در طول یک سال تکرار کنند تا در نهایت بتوانند نتیجه بگیرند.

– ما نمی توانیم در این مورد نظر خاصی بدهیم. به هر حال آیین نامه توسط دولت تدوین شده و مراکز هم باید آن را اجرایی کنند. به نظرم سن یک ضریب خورده و به بالای 42 و پایین 42 تقسیم می شود و در سال بیشتر از یک مرتبه نمی توانند از این خدمات استفاده کنند. نکته دیگر این است که یکی از زن و شوهر باید ایرانی باشد.

وجه متمایز کننده مرکز ناباروری رویش چیست؟

– چند ویژگی مورد توجه ما بود که همواره اصل و مبنای کار ما قرار گرفته است. مرکز رویش با تفاهم نامه ای که با مرکز رویان دارد، توانسته است از تجربیات این مرکز نهایت استفاده را بکند. به هر حال تجربیات بیست ساله مرکز رویان به بستر مرکز رویش در هلال احمر تزریق شده است. رویان مرکزی است که خوش نامی و اعتبار زیادی در بین مردم دارد. ویژگی دیگر، تامین امنیت خاطر و آسودگی بیمار است که مسئله بسیار مهمی است.

شما این نکته را مورد توجه قرار دهید که بسیاری از بیماران از شهرستان ها و کشورهای دیگر به مرکز رویش مراجعه می کنند. به همین دلیل اسکان آنها در مرکزی در نزدیکی بیمارستان که این امکان را بدهد که به طور مرتب توسط کادر پزشکی رصد بشوند، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. به همین دلیل در مرکز دارویی درمانی هلال احمر ایران هتلی احداث شده است که بیماران می توانند در آن اسکان پیدا کنند.

در چنین شرایطی دیگر بیمار استرس رفت و آمد در داخل شهر تهران را پیدا نخواهد کرد و در نتیجه بسیاری از هزینه های ناشی از اسکان بیماران کاهش می یابد. همه این خدمات با این تلاش صورت می گیرد که بیشترین رضایت در بیماران ایجاد شود و این اصل در کنار به کارگیری آخرین تاکنیک روز، اهمیت بسیار زیادی دارد.

آیا می توان مرکز رویش را شعبه ای از مرکز رویان دانست؟

– رویش، کار مشترک رویان و هلال احمر است. تربیت متخصصان ما در این مرکز به زودی به اتمام خواهد رسید و از تجربیات آنها در رویش استفاده خواهد شد.

عوامل موثر در موفقیت IVF

حسین حسینی جدا – جنین شناس مرکز ناباروری بیمارستان بهمن

میزان موفقیت IVF در هر رده سنی متفاوت بوده و می توان آن را به زیر 34 سال و بالای 34 سال تقسیم بندی کرد. در کل موفقیت مرکز ناباروری بیمارستان بهمن در همه رده های سنی حدود 56 درصد بوده است اما در برخی از رده های سنی مانند زیر 30 سال تا 80 درصد نیز میزان موفقیت گزارش شده است.

متد ما در بخش IVF میکرو اینجکشن است. در این روش، اسپرم انتخاب شده و داخل تخمک تزریق می شود. موارد بسیار نادری وجود دارد که پس از انجام لقاح آزمایشگاهی جنین تشکیل نمی شود که مهم ترین دلیل آن مشکلات ژنتیکی در گات های زوج است که پس از انجام مشاوره های ژنتیک، جنین شناسی و زنان، راه حل مناسب برای زوج در نظر گرفته می شود.

در برخی از موارد تخمک ها از نظر ژنتیکی دچار مشکل بوده و در سنین بسیار بالا گاهی این مشکل ظاهر می شود که تخمک از نظر ژنتیکی شرایط تشکیل جنین را ندارد و یا اینکه جنین تشکیل می شود ولی رشد مناسب ندارد.

میزان موفقیت IVF بستگی به شرایط متعدد دارد که باید مورد بررسی بسیار دقیق قرار گیرد. در دفعه نخست که IVF انجام می شود، اگر شرایط مناسب باشد، اصولا دهه اول این عمل با موفقیت توأم خواهد شد اما اگر با موفقیت همراه نشود باید سایر موارد مورد بررسی قرار بگیرد. در بخش جنین شناسی، مشکلات به صورت مفصل بررسی شده و کیفیت جنین ها بازبینی می شود. بحث اساسی در IVF این است که این کار، گروهی است و تمام عوامل در آن تاثیر می گذارند؛ نوع دارو، استفاده به موقع و درست، نگهداری و استفاده درست دارو، تغذیه مناسب، عدم مصرف دخانیات، عدم کمبود ویتامین ها و نکات بسیار مهمی که همکاران محترم متخصص زنان و نازایی توصیه می کنند.

میزان موفقیت بخش ناباروری ما جزو بهترین ها است. امیدواریم که بتوانیم روز به روز در همه موارد ارتقا پیدا کنیم. در اروپا میزان موفقیت به طور متوسط حدود چهل درصد بوده و در آمریکا و کانادا نتایج بهتر است. در این مراکز دقیقا همان روش هایی استفاده می شود که در مراکز معتبر بین المللی هم به کار گرفته می شود.

در این مراکز کنترل کیفی به دقت انجام می شود و کادر فنی با تجربه، تمام تلاش خود را به کار می گیرند تا بهترین نتایج حاصل شود. هنگام قضاوت در مورد موفقیت IVF باید این نکته را در نظر بگیرید که نتیجه IVF هیچ وقت قطعی نیست. این موضوع تنها به ایران اختصاص ندارد بلکه در سراسر دنیا هم IVF نتیجه قطعی ندارد. این روش گاه باید چندین بار تکرار شود تا فرد به نتیجه برسد.

خوشبختانه کشور ما در امر فریز هم دستاورد بسیار خوبی داشته است. موفقیت جنین فریز بهتر از جنین تازه است. موفقیت بیشتر در چنین شرایطی می تواند به این دلیل باشد که فرد تحت تاثیر استرس هورمون نیست و دیگر اینکه پزشک فرصت کافی دارد تا در شرایط اپتیمم جنین را انتقال دهد. به همین دلیل برخی از پزشکان این اعتقاد را دارند که بهتر است جنین به صورت FRESH انتقال داده نشود. مراجعان خارجی نیز کم و بیش برای بارداری به این مرکز مراجعه می کنند. مهم ترین مسئله برای ما، کسب نتیجه مطلوب است که در این مسیر تلاش زیادی کرده ایم. با توجه به امکانات موجود، امیدواریم که زوجین هیچ وقت ناامید نشوند و پیگیری های لازم را انجام دهند تا نتیجه مطلوب حاصل شود.

ماهنامه پیشه و تجارت – معصومه ستوده:

عقربه های ساعت بر روی عدد هفت ایستاده بود اما جمعیت روبروی بخش نشان از آن داشت که روز، خیلی زودتر از ساعت هفت در این بخش شروع شده است. جمعیتی نگران که بیماران خود را همراهی می کردند. هر لحظه در باز می شد و منشی بخش یک نام را صدا می زد. همراه خانم … لطفا دارو را تهیه کنید یا نمونه را تحویل آزمایشگاه بدهید. استرس را به خوبی می شد در چهره همراهان دید. هر چند در این میان، همراهان بسیاری بودند که ترجیح داده بودند تا سرنوشت خود را دست خدا سپرده و در بخش لابی زیبای بیمارستان اندکی استراحت کنند.

پرده دوم IVF

زمانی که پزشک نسخه را تحویل بیمار داد به او توصیه کرد که حتما بین ساعت شش تا هفت عصر باید آمپول گونال اف را بزند و این چهار آمپول هر روز باید سر ساعت معین تزریق شود. ساعت یک بعدازظهر را نشان می داد. انتظار دو ساعته برای ویزیت شدن، آن قدر خسته اش کرده بود که ترجیح می داد تا به خانه برود و استراحت کند؛ اما استرس زدن آمپول درست پنج ساعت دیگر، ش را چند برابر کرد.

تنها راهنمایی که از دستیار پزشک خواست، این بود که برای تهیه دارو باید به کدام داروخانه برود. در کمتر از نیم ساعت خود را به روبروی بیمارستان دی رساند. نسخه اش را تحویل مسئول داروخانه داد. مسئول فنی بیمارستان گفت که تنها یک قلم را می تواند با بیمه پرداخت کند و بقیه را باید آزاد بخرد. زن جوان که خستگی امانش را بریده بود با اعتماد به نفس گفت: «خوب اشکالی ندارد، آزاد حساب کنید.»

همان زمان مسئول داروخانه پاسخ داد: «چهار آمپول گونال اف شما می شود 1,600,000 تومان.» زن جوان با تعجب پرسید: «مگر هر آمپول با قیمت آزاد چقدر است؟ مسئول داروخانه پاسخ داد: 393 هزار تومان، اگر می خواهید با بیمه حساب شود باید خودتان برای گرفتن تاییدیه به مراکز تایید نسخه بروید.» همان زمان زن جوان ماشین دربست گرفت و خود را به ساختمان روبروی داروخانه سیزده آبان رساند. شماره را گرفت و روبروی کارشناس بیمه ایستاد تا نسخه اش را تایید کند. همان زمان کارشناس بیمه گفت: «لطفا پرونده پزشکی تان را بدهید.» زن جوان گفت: «همراهم نیست.»

کارشناس پاسخ داد: «خوب فردا اول وقت بیاورید. از ساعت 8 شروع به کار می کنیم.» همان زمان زن گفت: «الان من باید چه کار کنم؟ امروز حتما باید آمپول را تزریق کنم.» کارشناس بلافاصله گفت: «خوب یک آمپول را آزاد تهیه کنید تا نسخه شما کنده نشود و بعد فردا با مدارک پزشکی به اینجا بیایید تا تاییدیه بدهم و در نهایت نسخه جدید را به داروخانه بدهید تا داروها را با قیمت دولتی برای تان حساب کند.» زن جوان چاره ای نداشت. همان زمان به داروخانه رفت و یک عدد آمپول گونال اف 450 را با قیمت 393 هزار تومان خرید.

پرده سوم IVF

ساعت هشت صبح روز پنج شنبه است. زن جوان بر این تصور بود که الان اولین نفر یا دومین نفری است که به مرکز تایید نسخه مراجعه کرده است. جمعیت صف کشیده روبروی ساختمان نشان می داد که مردم از ساعت هفت صبح آنجا نوبت گرفتند. یکی از آقایان اسامی را روی برگه نوشته و به محض باز شدن در همه بالا رفتند. همان زمان مرد جوان اسامی را خوانده و هم زمان نوبت را از دستگاه گرفته و به همان فرد می داد. زن جوان نگاهی به شماره اش انداخت که 112 بود. با این حال بسیاری از مراجعان پرونده داشته و مانند افراد تازه وارد کارشان زیاد طول نمی کشید.

زمانی که نوبت زن جوان شد، کارشناس بیمه گفت: «شما نازایی ثانویه دارید (یعنی صاحب یک فرزند هستید). بیمه به شما تعلق نمی گیرد.» بیان همین جمله کافی بود تا همکارش واکنش نشان داده و بگوید: «دیروز بخشنامه آمده است. نازایی ثانویه هم مشمول خدمات بیمه می شود.» کارشناس بعد از رؤیت بخشنامه و تمام مدارک پزشکی زن جوان، برگه دفترچه وی را پاره کرد و بعد از ماشین کردن به او تحویل داد.

پرده چهارم IVF

زن جوان به محض دریافت دفترچه، خود را به داروخانه رساند و برگه را تحویل بخش پذیرش داد. بعد از کلی معطلی برای دریافت تاییدیه اینترنتی دارو، مسئول داروخانه به او سه عدد گونال اف داد و همان زمان با ماشین حساب مشغول محاسبه شد و به زن جوان گفت: «شما دیروز 393 هزار تومان به ما پرداخت کردید. با توجه به اینکه هزینه چهار عدد گونال اف 472 هزار تومان است پس باید حدود 80 هزار تومان دیگر بدهید.» زن جوان بلافاصله کارت کشید و داروها را به همراه کلی یخ تحویل گرفت.

پرده پنجم IVF

«فردای روزی که آخرین گونال اف را تزریق کرد بار دیگر نزد دکتر رفت و بعد از سونوگرافی و دادن ویزیت پزشک که برای هر بار مراجعه نزدیک به 70 هزار تومان می شد، مجبور شد تا بار دیگر به مرکز تایید دارو برود. هر چند پیش از رفتن به مرکز تایید دارو ناچار شد تا بار دیگر آمپول ستروتاید را با قیمت آزاد 80 هزار تومان خریداری کند تا قبل از ظهر تزریق شده و مانع آزاد شدن تخمک شود. زمانی که به مرکز تایید دارو رفت و توانست تاییدیه دارو را دریافت کند بار دیگر به داروخانه رفت و داروهایش را تحویل گرفت و 393 هزار تومان کارت کشید.»

پرده ششم IVF

امروز موعد پانکچر است. همسر زن جوان بعد از کلی فرم پر کردن، برگه پذیرش را از منشی بخش تحویل گرفت و به صندوقدار تحویل داد و همان زمان پیامک کسر سه میلیون تومان را دریافت کرد. خانمش وارد بخش IVF شده بود و او چاره ای جز انتظار نداشت. بعد از گذشت دو ساعت، همسرش از بخش بیرون آمد و همان زمان ناچار شد تا بار دیگر یک نسخه 120 هزار تومانی را به صورت آزاد تهیه کند؛ چون دیگر فرصتی برای تایید دارو نبود.

پرده هفتم IVF

امروز موعد انتقال است. پزشک ترجیح داده که جنین به صورت FRESH انتقال داده شود. به همین دلیل خبری از فریز کردن جنین و هزینه 600 هزار تومانی برای فریز کردن نیست. با این حال استرس زیادی وجود زوج جوان را در بر گرفته است. اگر نتیجه آزمایش منفی شود، بار دیگر باید سیکل ای وی اف انجام شود. مرد جوان با این که استرس زیادی داشت سعی کرد آرامش خود را حفظ کرده و هزینه 500 هزار تومانی انتقال را پرداخت کرد.

در داخل بخش، انتقال جنین که فرایند بسیار ساده اما خیلی حساس است، انجام شد. جنین شناس دو جنین را به پزشک داد و هم زمان به زن جوان گفت: «مبارک است.» پزشک بعد از انتقال جنین به داخل بدن زن گفت: «به سلامتی انجام شد. فقط به خدا توکل کنید. همه ما وسیله ایم.» بعد از قرار دادن جنین ها در داخل بدن زن جوان، برق ها را روشن کردند. خاموش کردن برق ها به یک امر متداول در بخش IVF تبدیل شده است. هر زمانی که موعد آوردن جنین به اتاق عمل است، کلیه برق ها خاموش می شود تا مبادا به جنین آسیب و شوکی وارد شد.

پرده هشتم IVF

زن جوان با وجود آنکه در شرایط خاص بعد از انتقال جنین قرار داشت اما لازم بود تا برای دریافت بخشی از هزینه IVF خودش به بیمه تکمیلی مراجعه کند. مدارک بیمارستانی یکی از معتبرترین مراکز ناباروری و هزینه سه میلیون و پانصد هزار تومانی را به کارمند بیمه تکمیلی تحویل داد تا بتواند یک میلیون و پانصد هزار تومان ناقابل را دریافت کند.»

پرده نهم IVF

امروز موعد آزمایش بتا است. 16 روز از انتقال گذشته است. زن و مرد جوان در آستانه سکته قلبی هستند. زمانی که از زن خون گرفته می شود وی تمام سختی های این دوره پر را بار دیگر مرور می کند. مسئول آزمایشگاه به او می گوید: «برای گرفتن جواب باید ساعت 5 عصر مراجعه کنید.» زن جوان طاقت نمی آورد و ساعت 4 تماس می گیرد اما شنیدن یک کلمه منفی کاخ آرزوهای او را نابود می کند. دو روز دیگر یعنی روز هجدهم بعد از انتقال، بار دیگر آزمایش دارد اما واقعا انگیزه ای برای پرداخت 325 هزار تومان هزینه مجدد را ندارد و ترجیح می دهد که بی خیال آزمایش شود.

پرده دهم IVF

با وجود ناامیدی و توصیه همسرش، زن جوان بار دیگر به پزشک مراجعه می کند. این بار پزشک به او توصیه می کند که دو سه ماه به خود فرصت بدهد و بار دیگر در سیکل آی وی اف قوی تری قرار بگیرد اما تحمل تکرار این همه دردسر را ندارد کما اینکه همسرش هم تمایلی به تحمل هزینه مجدد ندارد. مهم تر اینکه احتمال موفقیت IVF تنها 50-40 درصد است.

پرده یازدهم IVF

زوج ناامید در حال خوردن شام بودند که با خبر اعطای یارانه دولتی به زوج های نابارور از تلویزیون و پوشش 85 درصدی هزینه آن از سوی دولت، غذا خوردن خود را متوقف کردند. معاون درمان وزارت بهداشت تاکید داشت که بعد از ابلاغ این بخشنامه، یارانه یک میلیون و هفتصد هزار تومانی به تمام مراکز دولتی و خصوصی تعلق می گیرد.

از فردای آن روز، پیام های تلگرامی مبنی بر اینکه خدمات رایگان به خانم های نازا در بیمارستان های دولتی داده می شود، مرتب دست به دست شد. (البته بعدا این خبر تکذیب شد چون بیمار لازم بود تا بخشی از هزینه را خود پرداخت کند) اما این نگرانی همچنان در وجود زوج جوان لانه کرده بود که آیا امکان جواب گرفتن از سیکل IVF در بیمارستان دولتی وجود دارد یا خیر؟ سوال مهم تر این که چه زمانی مراکز معتبر خصوصی با کسر این یارانه، خدماتی را به بیماران ارائه خواهند کرد.

پرده دوازدهم IVF

درست زمانی که سخن آقاجانی معاون درمان وزارت بهداشت به پایان رسید، این سوال در ذهن بسیاری از زوج های نابارور نقش بست که این یارانه واقعا می تواند بخشی از هزینه زوج نابارور را تامین کند؟ کما اینکه این فرایند با هزینه دارو نزدیک به 5 میلیون تومان می شود.

سوال مهم این که چند بار در سال می توان از این یارانه استفاده کرد؟ به هر حال برخی از زوج های نابارور لازم است تا چند بار عمل IVF را تکرار کنند اما بیمه تکمیلی تنها یک بار در سال این هزینه را به صورت حداقلی تحت پوشش قرار می دهد.

پرده آخر IVF

سخنان آقاجانی یک نکته مبهم داشت؛ زیرا تکلیف زوج هایی که ناچار به استفاده از اهدایی، جنین اهدایی، اهدایی و رحم جایگزین هستند را روشن نکرده بود. به هر حال تعدادی از زوج های نابارور ناچار می شوند تا هزینه دو تا بیست میلیون تومانی را برای فرایند اهدا و رحم جایگزین تقبل کنند که این رقم با توجه به توافق صورت گرفته، متغیر می شود.

موارد بسیار نادری مشاهده می شود که برخی از زوج های نابارور که جنین خود را فریز کرده اند و جواب IVF آنها مثبت بوده است، در یک اقدام خیرخواهانه، جنین فریز شده خود را به زوج های نابارور اهدا می کنند. در غیر این صورت زوج نابارور ناچار خواهد شد که در فرایند اهدای تخمک و … قرار بگیرد که در شرایط کنونی، بازار دلالی آن بسیار داغ است. در این شرایط بهتر است که زوج ها این مسیر را از طریق مراکز ناباروری دنبال کنند تا کمتر به دام دلالان این عرصه بیفتند.

کاهش یک میلیون و هشتصد هزار تومانی درمان ناباروری

مدیر مجموعه دارویی درمانی هلال احمر، رویکرد دولت در دادن یارانه به زوج نابارور را بررسی کردحمید چوبینه، مدیر مجموعه دارویی درمانی هلال احمر ایران، رویکرد دولت در دادن یارانه به زوج نابارور را بررسی کرد.

در حال حاضر وزارت بهداشت بخشنامه ای صادر کرده است که بنا بر این بخشنامه، دولت برای درمان زوج های نابارور، یارانه دولتی خواهد داد. در صورت اجرایی شدن این موضوع، چقدر به زوج های نابارور کمک خواهد شد؟

– در صورت اجرایی شدن این بخشنامه، یک میلیون و هفتصد هزار تومان تا یک میلیون و هشتصد هزار تومان به زوج های نابارور یارانه داده خواهد شد. مابقی هزینه درمان که در مراکز دولتی بسیار ناچیز خواهد بود، توسط بیمار پرداخت خواهد شد.

آیا مرکز دارویی درمانی هلال احمر ایران هم مشمول این بخشنامه خواهد شد یا اینکه این بخشنامه تنها شامل حال مراکز دولتی خواهد شد؟

– قرارداد این بخشنامه برای مراکز مختلف فرستاده شده است. حتی در جلسه ای که سه هفته پیش با معاون محترم درمان وزارت بهداشت، آقای دکتر آقاجانی داشتیم، این موضوع مورد تاکید قرار گرفت که قرار است اصلاحاتی در قراردادهای مورد نظر اعمال شود و در نهایت، برای مراکز خصوصی و نیمه خصوصی ارسال شود. به همین دلیل ما منتظر هستیم تا قرارداد اصلاح شده برای ما فرستاده شود.

با اجرای این قراردادها در مرکز ناباروری رویش – زیرمجموعه مرکز دارویی درمانی هلال احمر ایران – هم بیماران می توانند از این خدمات استفاده کنند؟

– بله. در مرکز رویش، رویان و سایر مراکز مورد وثوق بیماران، این امکان فراهم خواهد شد تا بیماران بتوانند از این خدمات استفاده کنند.

اشاره شما بیشتر به مراکز نیمه خصوصی بود که قرار است این خدمات را به بیماران ارائه دهند. با توجه به اینکه تعداد زیادی از بیماران ترجیح می دهند برای درمان به مراکز خصوصی مراجعه کنند، در این مراکز هم امکان برخورداری بیماران از این یارانه وجود دارد؟

– بله، قرار است تا بیمارستان های خصوصی هم مشمول این طرح شوند تا ضریب انتخاب بیماران افزایش یابد. به هر حال بسیاری از بیماران ترجیح می دهند که به مراکز خصوصی مراجعه کنند تا بتوانند خدمات با کیفیت تری دریافت کنند. با اجرای این بخشنامه، این بیماران ضمن دریافت خدمات با کیفیت تر، قادر به بهره مندی از سوبسید دولتی بوده و در نهایت، خودشان ما به التفاوت را پرداخت خواهند کرد که با اجرای این بخشنامه رقم سنگینی نخواهد بود.

هزینه ای که شما برای عمل آی وی اف در نظر می گیرید در حال حاضر در مرکز رویش چقدر است؟

– عمل آی وی اف در حال حاضر در مرکز رویش حدود دو میلیون و هفتصد هزار تا دو میلیون و هشتصد هزار تومان است. بیماران با هزینه ای به مراتب کمتر از بخش خصوصی، قادر خواهند بود تا از بهترین خدمات که از کیفیت بالایی برخوردار خواهند بود بهره مند شوند. هدف ما برای ارائه این خدمات با این قیمت، این است که از بیماران حمایت کافی انجام شود.

قیمتی که شما ارائه کردید، شامل هر سه مرحله یعنی پانکچر، فریز و انتقال است؟

– نه، یک عمل پانکچر و انتقال را در بر گرفته و اگر قرار به فریز باشد، قیمت آن متفاوت خواهد شد که البته هزینه زیادی بابت فریز جنین از بیمار گرفته نمی شود.

اگر قرار شود که شما به عنوان مدیریت مجموعه بخواهید که به عملکرد مرکز رویش نمره بدهید، چه نمره ای را از یک تا بیست به این مجموعه خواهید داد؟

– نیازی به دادن نمره نیست. من می توانم آماری از عملکرد مرکز بدهم؛ به هر حال این نکته را مد نظر قرار بدهید که کاری که در مرکز رویش در حال انجام است، مرتب در حال بررسی و پایش است. حتی زمانی که نمایندگان وزارت بهداشت برای بازدید آمده بودند و من در مجموعه حضور نداشتم، به اطلاعات رایانه من دسترسی پیدا کردند. در شرایط موجود بین 25 تا 40 درصد میزان موفقیت یک دوره پانکچر ما است که منجر به بارداری شود.

شما این نکته را مد نظر قرار بدهید که میزان فرزند آوری کمی کمتر می شود که به حدود 33 درصد در بین زوج های نابارور می رسد. اگر ما میزان جنین فریز شده را هم در نظر بگیریم که در مراحل بعد انتقال داده شده و در نهایت منجر به بارداری می شود، این میزان بیشتر هم خواهد شد و گاهی میزان موفقیت به 70-60 درصد هم خواهد رسید. مثلا بیماری که یک بار پانکچر انجام داده اما جنین فریز شده دارد. این نکته را هم مد نظر قرار دهید که مرکز رویش یک مرکز هلال احمری است که اغلب، بیمارانی با مشکلات حاد و سخت به این مرکز مراجعه می کنند که از سایر مراکز نتیجه نگرفته اند.

در این مرکز، از جنین اهدایی، تخمک اهدایی و اسپرم اهدایی هم استفاده می شود؛ در صورت استفاده، هزینه آن چقدر است؟

– در مورد بحث اهدا باید به جوانب مختلف آن توجه کرد. به هر حال وظیفه ایجاب می کند که برای افرادی که دچار مشکل هستند، شرایطی فراهم شود تا بچه دار شوند؛ کما اینکه برخی از خانم ها، تخمک خوبی هم دارند و این امکان وجود دارد که IVF شده و جنین در رحم فرد دیگری جایگزین شود که عنوانی همچون رحم جایگزین و اجاره ای دارد. هزینه این فرایند توافقی است و نمی توان رقم دقیقی را ارائه کرد.

در بحث اهدای تخمک و اسپرم باید به مباحث شرعی و حقوقی توجه کرد که باید مجوز این کار را از دادگاه دریافت کرد. بحث دیگر اخلاق پزشکی است که کمیته اخلاق پزشکی ما در رویان مستقر است که باید مجوز را از آن کمیته دریافت کرد. برای دریافت تخمک منعی وجود ندارد و اکثر مراجع تقلید با اهدای تخمک و جنین مشکلی ندارند اما برای اهدای اسپرم محدودیت هایی از سوی مراجع وجود دارد که البته در مرکز رویش این کار انجام نمی شود.

این نکته را باید مد نظر قرار داد که برخی از دهنده ها باید دقت کافی را مبذول کنند چون مولفه انگیزه مالی در بسیاری از موارد شدت می یابد. به هر حال امکان دارد که عده ای در قالب دلالی وارد شوند اما این کار باید تحت نظر پزشک باشد و در مورد یک فرد زیاد تکرار نشود. مهم تر این که مراکز برای اهدا باید از وزارت بهداشت مجوز دریافت کنند.

موعد ارسال قراردادهای اصلاح شده برای مراکز ناباروری در نهایت اجرای آن و برخورداری زوج های نابارور از سوبسید دولتی به نظرتان از چه زمانی خواهد بود؟

– هر زمانی که این اصلاحیه برای مراکز ارسال شود، در اسرع وقت این قرارداد امضا خواهد شد تا مردم بتوانند از خدمات بیشتری برخوردار شوند.

یک سوال بسیار مهم این است که آیا برای برخورداری از یارانه دولتی در مراکز نیمه خصوصی و خصوصی آیا محدودیتی وجود دارد؟ به هر حال بسیاری از زوج های ناباور ناچار خواهند شد تا چندین بار عمل آی وی اف را در طول یک سال تکرار کنند تا در نهایت بتوانند نتیجه بگیرند.

– ما نمی توانیم در این مورد نظر خاصی بدهیم. به هر حال آیین نامه توسط دولت تدوین شده و مراکز هم باید آن را اجرایی کنند. به نظرم سن یک ضریب خورده و به بالای 42 و پایین 42 تقسیم می شود و در سال بیشتر از یک مرتبه نمی توانند از این خدمات استفاده کنند. نکته دیگر این است که یکی از زن و شوهر باید ایرانی باشد.

وجه متمایز کننده مرکز ناباروری رویش چیست؟

– چند ویژگی مورد توجه ما بود که همواره اصل و مبنای کار ما قرار گرفته است. مرکز رویش با تفاهم نامه ای که با مرکز رویان دارد، توانسته است از تجربیات این مرکز نهایت استفاده را بکند. به هر حال تجربیات بیست ساله مرکز رویان به بستر مرکز رویش در هلال احمر تزریق شده است. رویان مرکزی است که خوش نامی و اعتبار زیادی در بین مردم دارد. ویژگی دیگر، تامین امنیت خاطر و آسودگی بیمار است که مسئله بسیار مهمی است.

شما این نکته را مورد توجه قرار دهید که بسیاری از بیماران از شهرستان ها و کشورهای دیگر به مرکز رویش مراجعه می کنند. به همین دلیل اسکان آنها در مرکزی در نزدیکی بیمارستان که این امکان را بدهد که به طور مرتب توسط کادر پزشکی رصد بشوند، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. به همین دلیل در مرکز دارویی درمانی هلال احمر ایران هتلی احداث شده است که بیماران می توانند در آن اسکان پیدا کنند.

در چنین شرایطی دیگر بیمار استرس رفت و آمد در داخل شهر تهران را پیدا نخواهد کرد و در نتیجه بسیاری از هزینه های ناشی از اسکان بیماران کاهش می یابد. همه این خدمات با این تلاش صورت می گیرد که بیشترین رضایت در بیماران ایجاد شود و این اصل در کنار به کارگیری آخرین تاکنیک روز، اهمیت بسیار زیادی دارد.

آیا می توان مرکز رویش را شعبه ای از مرکز رویان دانست؟

– رویش، کار مشترک رویان و هلال احمر است. تربیت متخصصان ما در این مرکز به زودی به اتمام خواهد رسید و از تجربیات آنها در رویش استفاده خواهد شد.

عوامل موثر در موفقیت IVF

حسین حسینی جدا – جنین شناس مرکز ناباروری بیمارستان بهمن

میزان موفقیت IVF در هر رده سنی متفاوت بوده و می توان آن را به زیر 34 سال و بالای 34 سال تقسیم بندی کرد. در کل موفقیت مرکز ناباروری بیمارستان بهمن در همه رده های سنی حدود 56 درصد بوده است اما در برخی از رده های سنی مانند زیر 30 سال تا 80 درصد نیز میزان موفقیت گزارش شده است.

متد ما در بخش IVF میکرو اینجکشن است. در این روش، اسپرم انتخاب شده و داخل تخمک تزریق می شود. موارد بسیار نادری وجود دارد که پس از انجام لقاح آزمایشگاهی جنین تشکیل نمی شود که مهم ترین دلیل آن مشکلات ژنتیکی در گات های زوج است که پس از انجام مشاوره های ژنتیک، جنین شناسی و زنان، راه حل مناسب برای زوج در نظر گرفته می شود.

در برخی از موارد تخمک ها از نظر ژنتیکی دچار مشکل بوده و در سنین بسیار بالا گاهی این مشکل ظاهر می شود که تخمک از نظر ژنتیکی شرایط تشکیل جنین را ندارد و یا اینکه جنین تشکیل می شود ولی رشد مناسب ندارد.

میزان موفقیت IVF بستگی به شرایط متعدد دارد که باید مورد بررسی بسیار دقیق قرار گیرد. در دفعه نخست که IVF انجام می شود، اگر شرایط مناسب باشد، اصولا دهه اول این عمل با موفقیت توأم خواهد شد اما اگر با موفقیت همراه نشود باید سایر موارد مورد بررسی قرار بگیرد. در بخش جنین شناسی، مشکلات به صورت مفصل بررسی شده و کیفیت جنین ها بازبینی می شود. بحث اساسی در IVF این است که این کار، گروهی است و تمام عوامل در آن تاثیر می گذارند؛ نوع دارو، استفاده به موقع و درست، نگهداری و استفاده درست دارو، تغذیه مناسب، عدم مصرف دخانیات، عدم کمبود ویتامین ها و نکات بسیار مهمی که همکاران محترم متخصص زنان و نازایی توصیه می کنند.

میزان موفقیت بخش ناباروری ما جزو بهترین ها است. امیدواریم که بتوانیم روز به روز در همه موارد ارتقا پیدا کنیم. در اروپا میزان موفقیت به طور متوسط حدود چهل درصد بوده و در آمریکا و کانادا نتایج بهتر است. در این مراکز دقیقا همان روش هایی استفاده می شود که در مراکز معتبر بین المللی هم به کار گرفته می شود.

در این مراکز کنترل کیفی به دقت انجام می شود و کادر فنی با تجربه، تمام تلاش خود را به کار می گیرند تا بهترین نتایج حاصل شود. هنگام قضاوت در مورد موفقیت IVF باید این نکته را در نظر بگیرید که نتیجه IVF هیچ وقت قطعی نیست. این موضوع تنها به ایران اختصاص ندارد بلکه در سراسر دنیا هم IVF نتیجه قطعی ندارد. این روش گاه باید چندین بار تکرار شود تا فرد به نتیجه برسد.

(image)

خوشبختانه کشور ما در امر فریز هم دستاورد بسیار خوبی داشته است. موفقیت جنین فریز بهتر از جنین تازه است. موفقیت بیشتر در چنین شرایطی می تواند به این دلیل باشد که فرد تحت تاثیر استرس هورمون نیست و دیگر اینکه پزشک فرصت کافی دارد تا در شرایط اپتیمم جنین را انتقال دهد. به همین دلیل برخی از پزشکان این اعتقاد را دارند که بهتر است جنین به صورت FRESH انتقال داده نشود. مراجعان خارجی نیز کم و بیش برای بارداری به این مرکز مراجعه می کنند. مهم ترین مسئله برای ما، کسب نتیجه مطلوب است که در این مسیر تلاش زیادی کرده ایم. با توجه به امکانات موجود، امیدواریم که زوجین هیچ وقت ناامید نشوند و پیگیری های لازم را انجام دهند تا نتیجه مطلوب حاصل شود.